Reakcja Polski na wyrok TSUE C‑308/16 w sprawie definicji pierwszego zasiedlenia w VAT

W reakcji na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 16.11.2017 r. w sprawie C-308/16 Kozuba Premium Selection sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi IS w Warszawie rozpoczęto prace nad zmianą przepisów polskiej ustawy o podatku od towarów i usług w części dotyczącej definicji „pierwszego zasiedlenia”.

Jakie jest praktyczne znaczenie wyroku i projektowanych zmian?

Szerszy będzie zakres zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług dotyczący dostaw budynków i budowli. Oznacza to większe pole manewru sprzedawcy, który ma budynek, bądź budowlę wykorzystywaną do działalności opodatkowanej. Może mieć to znaczenie dla transakcji, w których nabywca nie mógłby potrącić podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturze dokumentującej dostawę takich budynków, bądź budowli. Zmiana nie będzie miała większego znaczenia dla przypadków dostaw pomiędzy podatnikami podatku VAT – gdy nabywca chce i może potrącić podatek naliczony. W tym ostatnim przypadku bardziej wnikliwie trzeba będzie analizować podstawy do rezygnacji z tego rozszerzonego zwolnienia podatkowego. Zwiększy się ilość przypadków, w których potrzebna będzie rezygnacja ze zwolnienia zgodnie z procedurą określoną przepisem art. 43 ust 10 ustawy o VAT.

Stan prac legislacyjnych można śledzić na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

http://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12308701

Jedną z osi sporu przed Trybunałem było wyłączenie z zakresu zwolnienia od podatku od towarów i usług z art. 43 ust 1 pkt. 10 polskiej ustawy o VAT sprzedaży istniejącego budynku, który był wykorzystywany przez jego właściciela do własnych celów handlowych (do prowadzenia własnej działalności opodatkowanej podatkiem VAT), ale nie był ani wynajmowany oraz nie podlegał opodatkowanej dostawie na wcześniejszym etapie obrotu.

Trybunał ocenił. że polska definicja „pierwszego zasiedlenia” nie spełnia wymagań neutralności podatkowej, na której zasadza się wspólny system VAT. Trybunał przypomniał, że „pierwsze zasiedlenie” według twórców Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodane miało określać moment, w którym kończy się proces produkcji budynku i budynek ów staje się przedmiotem konsumpcji. Z analizy Trybunału nie wynikało, że użytkowanie budynku przez jego właściciela ma nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu. Innymi słowy, nie było podstaw aby polski ustawodawca uzależnił pojęcie „pierwszego zasiedlenia” od tego czy oddanie do użytkowania następuje wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu (np. przez najem, bądź sprzedaż).

Według projektu zmian do polskiej ustawy o VAT, kluczowa zmiana dotyczyć będzie art. 2 pkt. 14 ustawy. Zostanie zatem przeformułowana definicja pierwszego zasiedlenia określona tym przepisem.

Dotychczasowe brzmienie przepisu art. 2 pkt.14 ustawy o VAT.

„Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

(…)

pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania,
w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu
nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu
przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości
początkowej”;

Proponowane nowe brzmienie:

„Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

(…)

pierwszym zasiedleniu − rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu
nabywcy lub użytkownikowi, lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne,
budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu
przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości
początkowej”;

W projekcie przewidziano, że przepisy wejdą w życie w dniu 1.7.2018 r.